نود جی اس (به انگلیسی: Node.js) یک پلتفرم کدنویسی سمت سرور است که بر پایه موتور جاوا اسکریپت مرورگر گوگل کروم کدنویسی شده است. این پلتفرم توسط رایان داهل در سال ۲۰۰۹ ایجاد شده است و در حال حاضر آخرین نسخه آن ورژن 0.10.36 میباشد.
بر اساس اعلان مستندات رسمی تعریف Node.Js به شکل زیر عنوان میشود:
Node.js یک پلتفرم ایجاد شده بر پایه موتور جاوا اسکریپت گوگل کروم است که باعث سهولت ایجاد و مقیاسپذیری برنامههای تحت شبکه میشود. این پلتفرم از یک مدل I/O رویداد محور استفاده میکند که مسدود نشونده (non-blocking) است و همین امر باعث کاهش فشار موجود بر روی سرور و افزایش کارآیی میشود و برای اجرای برنامههای مبتنی بر داده که بصورت بلادرنگ (Real-Time) بر روی سرورهای نامتمرکز استفاده میشوند بسیار مناسب است.
Node.js یک پلتفرم کد باز برای گسترش برنامههای سمت سرور و تحت شبکه میباشد. این پلتفرم بر اساس زبان جاوا اسکریپت نوشته شده است و قابلیت پیادهسازی بر روی سیستمعاملهای ویندوز ، لینوکس و مک او اس را دارد.
در زیر برخی از مهمترین ویژگیهای این پلتفرم که باعث میشود انتخاب اول برنامهنویسها در طراحی سایت باشد ذکر شده است:
غیرهمزمانی و رویداد محوری: همهی API های کتابخانه Node.js غیرهمزمان میباشند که همین امر باعث مسدودناپذیری (non-blocking) آن میشود. این بدان معناست که Node.js در بستر سرور هیچگاه در انتظار بازگشت اطلاعات از API نمیماند. سرور پس از صدا زدن یک API به سمت API بعدی حرکت میکند و برای اطلاع از وضعیت API قبلی از مکانیزم ثبت رویداد استفاده میکند.
سرعت بالا: با توجه به این که نود جی اس بر پایه نسخه ۸ موتور جاوا اسکریپت گوگل کروم پیادهسازی شده است در اجرای کدها بسیار سریع عمل میکند.
تک محور اما بسیار مقیاس پدیر: نود جی اس از یک مدل تک محوری به همراه حلقه رویدادها استفاده میکند. مکانیزم رویداد باعث میشود که سرور به صورت مسدود نشونده پاسخها را ارسال کند و همین امر باعث میشود بر خلاف مکانیزمهای سنتی که سرور را محدود به چند درخواست برای پردازش درخواستها میکرد سرور بسیار مقیایسپذیر شود.
نود جی اس از یک برنامه تک محوری استفاده میکند و همان برنامه میتواند سرویسی برای تعداد بسیار بیشتری از درخواست ها نسبت به مکانیزمهای قدیمی سرور مثل HTTP سرور آپاچی فراهم کند.
عدم وجود بافرینگ: این پلتفرم هیچ دادهای را بافر نمیکند و دادههای خروجی را به صورت قطعه قطعه منتشر میکند.
در ادامه به ببرسی دلایل مهم برای طراحی وب سایت با نود جی اس و سیستم های اجزا شده با این زبان قدرتمند می پردازیم.
طراحی وب سایت با نود جی اس را می توان با فریمورک های مختلف که براساس همین زبان برنامه نویسی ساخته شده اند انجام داد برای مثال Express.js و Node framework تعدادی از این فریمورک ها هستند.
بارزترین مشخصه نود جی اس ایجاد و مدیریت ارتباط با سوکت به صورت بلادرنگ (Real Time) است که سبب محبوبیت زیادی بین برنامه نویسان شده است که به راحتی و در عرض چند ثانیه می توان یک وب سرور چت و یا سوکت ایجاد کنند.
این زبان برنامه نویسی ، ساخت نرم افزار برای انواع سیستم عامل های ویندوز ، لینوکس و مک او اس را به راحتی فراهم می کند.
از فریمورک های این زبان برنامه نویسی می توان به Electron ، NW.js و AppJs اشاره کرد که می توان انواع نرم افزارها را با آن ها تولید کرد.
نود جی اس به سبب خاصیت ارتباطی با پورت ها و همچنین بلادرنگ بودن می تواند بهترین گزینه برای انتخاب یک گیم سرور فوق العاده باشد برای مثال colyseus یک گیم سرور قوی برپایه نود جی اس است که امکان پشتیبانی موتورهای بازی سازی بسیار محبوب مانند Unity را نیز دارد.
طراحی اپلیکیشن موبایل بر بستر نود جی اس به صورت نیتیو قابل انجام است و انواع اپلیکیشن های اندروید ، ای او اس و ویندوز فون را می توان به اجرا درآورد.
فریمورک های مشهوری که در این زمینه وجود دارند:Cordova ، PhoneGap ، Ionic و … هستند.
کاربردهای NodeJs فقط به موارد بالا و یا طراحی وب سایت با نود جی اس (NodeJs) خلاصه نمی شود بلکه کاربردهای متنوع دیگیری مانند: آنالیز پیشرفته داده، یادگیری ماشین ، یادگیری عمیق ،پردازش متن ، پردازش تصویر ، بیگ دیتا و … را نیز دارد.
نود جی اس تقریبا از تمامی دیتابیس درایور های دنیا بدون مشکل پشتیبانی می کند.
و البته نباید نقش نود جی اس در برنامه نویسی اینترنت اشیاء را فراموش کرد.
برنامه ها و وب سایت هایی که تمامی یا بخشی از آن ها با نود جی اس اجرا شده است.
زریان با بهره گیری از متخصصان حرفه ای نود جی اس در زمینه های مختلف امکان انجام انواع پروژه های نود جی اس را داراست.
طراحی وب سایت با نود جی اس مزیت های بسیار زیادی دارد که ما در زیر فقط به ذکر چندتا از آن ها می پردازیم:
• راه اندازی سرور چت در کمترین زمان ممکن
• دسترسی به کتابخانه های اماده برای طراحی سایت
• صرفه جویی در زمان
• ابزار های مناسب برای رفع خطا
• یادگیری آسان دستورات
• ارتباط آسان با همه سیستم ها